اگر اهل طبیعت و سفر باشید قطعا نام کویر مرنجاب که یکی از کویرهای بکر و زیبای ایران بوده را شنیده اید. از دیرباز، علاوه بر جنگل و دریا، کویرها نیز یکی از مقاصد مهم گردشگران بوده اند. در این کویر دیدنی، کاروانسرایی تحت عنوان کاروانسرای مرنجاب آران و بیدگل وجود دارد. ما در مقاله کاروانسرای تاریخی مرنجاب قصد داریم تا شما را با تاریخچه و معماریش آشنا کنیم. پس، با ما در بررسی پلان کاروانسرای مرنجاب همراه شوید.

وقعیت و تاریخچه

کاروانسرای تاریخی مرنجاب در قلب کویر و در 50 کیلومتری شمال شرق آران و بیدگل واقع شد. نامگذاری این کاروانسرا بدلیل موقعیت جغرافیایی آن در کویر مرنجاب است. این کاروانسرا حدود 350 سال قدمت دارد و در سال 632 هجری خورشیدی بنا شد. معماری این بنا به دوران صفویه بازمی گردد و به دستور شاه عباس ساخته شد. در آن زمان، آقا خضر نهاوندی که حاکم کاشان بود، این کاروانسرا را بنا کرد. پایه های ساختمان از سنگ و ملاط ساخته و به شکل قلعه ای مربع شکل بوده که شش برج در دیواره هایش ساخته شده است. داخل کاروانسرای مرنجاب آران و بیدگل حیاط بزرگی دارد که دورتادورش 29 اتاق بنا شده اند. پشت سرسرایش هم یک اصطبل بزرگ وجود دارد.

گردش و تفریح

کاروانسرای مرنجاب در کنار دریاچه نمک قرار دارد و این بنا دارای قنات شیرین و یک استخر بزرگ هست. این کاروانسرا نیز مانند اکثر کاروانسراهای ایران علاوه بر مقصود گردشگری، به منظور حفظ امنیت جاده ها بنا شده است. بطور مثال، این بنای تاریخی در مسیر پر رفت وآمد جاده ابریشم قرار دارد که در زمان گذشته، بعنوان تامین امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس استفاده می شد. در فاصله 12 کیلومتری از شرق این کاروانسرا، تپه های شنی قرار دارند که با جریان باد در فصلی چون بهار، باعث بوجود آمدن منظره چشم نوازی می شوند. با قدم گذاشتن در این رملهای شنی در کنار پلان کاروانسرای مرنجاب، از جهان کنونی جدا شده و قدم به دنیایی می گذارید که جادوی کویر نام دارد.

از دیرباز گردشگران و طبیعتگردان بسیاری کویر را برای تسکین روح انتخاب می کردند. کاروانسرای مرنجاب در بزرگترین و معروف ترین ریگزار بنام بند ریگ قرار دارد که در گذشته، معبر رودخانه و آبراهه هایی بوده که اکنون خبری از آنها نیست. قرار گرفتن این کاروانسرا در وسط کویر مرنجاب که در سویی دریاچه نمک و در سوی دیگر رمل های شنی چشم نوازی می کنند، باعث شده تا علاوه بر گردشگران، بسیاری از عکاسان طبیعت نیز برای ثبت همیشگی این مناظر به این مکان سحرآمیز پناه بیاورند.

در طی سالیان سال، این کاروانسرا نیز مانند بقیه کاروانسراهای ایران چند بار مرمت و احیا شد تا زمانیکه در سال 1378، میراث فرهنگی این کاروانسرا را خرید و در قالب طرح پردیسان بازسازی کرد. پس از آن، در سال 1384 ثبت ملی شد و از آن زمان تاکنون، بعنوان یکی از مقصدهای گردشگری پناه بسیاری از طبیعتگردان، کویرنوردان و عکاسان است. همچنین، بسیاری از فیلم سازان برای فضاسازی صحرای عربستان و آفریقا از مناظر بکر و طبیعی کویر مرنجاب استفاده می کنند.